آشنایی با استاندارد API و استانداردهای مهم صنعت نفت و گاز

در این مقاله به شرح مختصری بر استاندارد، استاندارد های صنعت نفت و گاز و پتروشیمی بویژه استاندارد API و انجمن نفت آمریکا API و کمیته های استاندارد می پردازیم.

استاندارد چیست؟
استانداردها زبان ایجاد تفاهم بین المللی میان تولید کننده و مصرف کننده تجهیزات بوده و کمک شایانی به مصرف کنندگان در نحوه انتخاب و دستیابی به تجهیزات مناسب ومورد نیاز خود می نماید.

استاندارد ها به عنوان مدرکی جهت درج روش ساخت و تولید و آزمایش محصول می باشند و  موجب افزایش ایمنی در عملیاتهای صنعتی شده، کیفیت را تضمین نموده، منجر به کاهش هزینه ها  و ضایعات شده و به حداقل رساندن پیچیدگیها کمک می نمایند.

آنها به روند پذیرش محصولات در بازار سرعت بخشیده و از تغییرات عمده و مکرر محصولات تولیدی جلوگیری می نمایند .

در تمامی صنایع، به ویژه صنعت نفت و گاز و پتروشیمی تمامی کالاها بر اساس استانداردهای معتبر جهانی تهیه می شوند که برخی از آنها به شرح ذیل می باشد:

API : American petroleum institute

ASTM : American society for testing & material

AGA : American gas association

ISIRI : Iranian standard & industrial resesrch institute

IGS : Iranian gas standard

IPS : Iranian petroleum institute

MSS-SP : Manufacturer standard society-stndard practice

DIN : Deustches institute for normang e.v

BSI : British standard institution

JIS : Japanese industrial standard

EN : Euronorm

 

استاندارد API ( انجمن نفت آمریکا)
در سال 1919 میلادی، انجمن نفت آمریکا American petroleum institute در شهر کلمیبیا تاسیس گردیده و از سال 1924 تبدیل به مرکز تدوین و نگهداری استانداردهای صنعت نفت و گاز سراسر جهان تبدیل شده است.

تدوین این استانداردها  کمک شایانی به صنعت در جهت کسب رضایت مصرف کنندگان و  تولید و اختراع  محصولات با کیفیت و ارائه خدمات مطلوب  نموده است.

انجمن نفت آمریکا با ادعای همکاری با 650 شرکت در خصوص تولید، پالایش، توزیع و سایر بخشهای صنعت نفت به عنوان بزرگترین انجمن تجاری صنعت نفت و گاز آمریکا محسوب می گردد.

این انجمن در هر سال بالغ بر 300،000 اثر شامل کتابها، استانداردهای فنی، کتابهای الکترونیکی نرم افزارو کاتالوگ منتشر می کند. عناوین مطالبی که در کاتالوگ می توانید ملاحظه کنید شامل بخشهای زیر می باشد:

اکتشاف و تولید، اندازه گیری نفت، بازاریابی، انتقال،  پالایش، ایمنی و آتشنشانی و …

 

کمیته های استاندارد
کمیته های فرعی و گروههای کاری تشکیل شده از متخصصان صنعتی، کمیته های استاندارد API را تشکیل داده که  به تدوین استانداردهای API می پردازند.  روش کار به این صورت است که در مرحله نخست نیاز به استاندارد جدید توسط گروه ها  تأیید شده و در مرحله بعد در مورد  تدوین استاندارد یا تأیید و بازنگری آنها اقدام می نمایند.

در هر پروژه  صحت سنجی الزامات کاری و ایمنی معتبر، انجام می گردد. نویسندگان استانداردها عضو گروه های فرعی و نمایندگان گروههای ذینفع استاندارد، متعلق به گروه های کاری می باشند.

شرکت های نفت و گاز، تولید کنندگان و تأمین کنندگان، پیمانکاران و مشاوران و نمایندگان آژانس های دولتی و دانشگاهها ، گروه های ذینفعان را تشکیل می دهند.

کمیته های استاندارد شامل کمیته های پایین دستی  و کمیته های بالا دستی بوده که کمیته های پایین دستی شامل  :

کمیته CRE
کمیته PSG
کمیته SFPG
کمیته بازاریابی MKT
کمیته اندازه گیری سیالات نفتی COPM
کمیته استانداردهای ریلی
و کمیته های بالا دستی شامل  کمیته استانداردسازی مواد و تجهیزات میادین نفتیCSOEM  و کمیته فرعی برای عملیاتهای تولید و حفاری DPOS  می باشد.

کمیته استانداردسازی مواد و تجهیزات میادین نفتی CSOEM خود متشکل از چندین کمیته فرعی بوده که هریک در یک زمینه خاصی از تجهیزات اکتشاف و تولید میادین نفتی فعالیت می نمایند که شامل کمیته های زیر می باشند:

SC2-کمیته فرعی برای تأسیسات فراساحلی
SC5-کمیته فرعی برای کالاهای تیوبی
SC6-کمیته فرعی برای شیرآلات و تجهیزات سرچاهی
SC8 -کمیته فرعی برای تجهیزات و ادوات حفاری
-SC10 کمیته فرعی برای سیمانکاری چاه
SC11 -کمیته فرعی برای تجهیزات عملیاتی میادین نفتی
SC13 -کمیته فرعی برای عملیات تکمیل حفاری و سیالات کاربردی در شکافدار کردن مخازن نفتی
SC15 -کمیته فرعی برای لوله های پلاستیکی و فایبرگالس
SC16 -کمیته فرعی برای تجهیات کنترل چاه حفاری
SC17 -کمیته فرعی برای تجهیزات تولیدی زیردریا
SC18 -کمیته فرعی برای کیفیت
SC19 کمیته فرعی برای تجهیزات تکمیل چاه
SC20 کمیته فرعی برای مدیریت زنجیره تأمین
SC21 -کمیته فرعی برای مواد

کمیته استانداردسازی مواد و تجهیزات میادین نفتی یکی از کمیته های استاندارد  API است که کمیته فرعی شماره 5 کالاهای لوله مسئول تدوین استاندارد API می باشد.

دامنه کاری استاندارد API:
استاندارد API  مربوط به تدوین شرایط و مقررات 2 نوع تولید لوله می باشد. استانداردPSL1   و PSL2 مرتبط با تولید لوله های بدون درز و لوله های درزجوش که در خطوط انتقال نفت و گاز کاربرد دارند ، بوده و در مورد تولید لوله به روش قالب گیری یا ریخته گری CAST PIPE  کاربرد ندارد.

روش تهیه استاندارد:
با مراجعه به فروشگاه انتشارات API  می توانید استانداردهای API  را تهیه نمایید. برای مطالعه بیشتر در این زمینه به سایت www.api.org مراجعه فرمایید.

در سایت  فوق نشانی  آدرس ایمیل و شماره تماس توزیع کنندگان مجاز محصولات API در نقاط مختلف دنیا گردآوری شده است.

منابع:

استاندارد API
جزوه استانداردهای انجمن نفت آمریکا نهیه کننده: هادی ابراهیم فتح آبادی
جزوه آشنایی با استانداردهایAPI,ASME, ASTM گردآوری: یوسف اکبری
API Specification 5L/ISO 3183